Bijna de helft van de meisjes en 1 op de 5 jongens in Nederland maakt naar schatting een vorm van seksueel geweld mee in hun jeugd. Jaarlijks worden 1.300 kinderen en jongeren gedwongen om tegen betaling seksuele diensten te verlenen. In onderzoek naar en de aanpak van zedendelicten ligt de focus voornamelijk op slachtoffers. Over de achtergrond van plegers en wat hen hiertoe drijft, is nog weinig bekend. Een gezamenlijk onderzoeksproject in de regio Zuidoost-Brabant van Veilig Thuis, Lumens, het OM en de gemeente Tilburg zoomt daar nu op in.
“Het is belangrijk dat we meer te weten te komen over plegers. Over hun achtergrond en over de factoren die van invloed zijn op hun ernstige, strafbare gedrag. Daar dringt ook de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld op aan”, licht projectleider Marrieloe Ars toe. “Hoe meer inzicht we hebben in de factoren die een risico vormen voor het plegen van zedendelicten tegen minderjarigen, hoe effectiever de aanpak van degenen die deze daden begaan. En dus ook: hoe beter we slachtoffers kunnen beschermen en voorkomen.”
Uit de Dadermonitor 2015-2019 van de Nationaal Rapporteur blijkt dat veel plegers zelf nog jong zijn. “Dat is alarmerend. De zedendelicten die zij begaan hebben ook voor hun eigen leven verregaande consequenties. Met de juiste interventies is er ook voor hen een wereld te winnen.”
Risicovolle factoren en beschermende kenmerken
Welke factoren vormen een risico en welke kenmerken zijn beschermend al het gaat om het plegen van seksueel geweld en seksuele uitbuiting tegen kwetsbare jongeren van 12 tot en met 16 jaar? Die vraag staat centraal in een onderzoeksproject in Zuidoost-Brabant. Voor hun analyse verrichten de onderzoekers literatuurstudie, dossieronderzoek, groepsgesprekken en diepte-interviews. Ars: “We verwachten dat onder meer het meemaken van huiselijk geweld, seksueel geweld, kindermishandeling, verslavingsproblemen, psychische stoornissen, eerder contact met politie en justitie, delinquente vrienden en schulden mogelijke risicofactoren zijn. Als we de vinger nog beter kunnen leggen op wat bijdraagt om seksueel geweld en seksuele uitbuiting tegen te gaan, kunnen we actief en preventief inzetten op risicovolle en beschermende omgevings- en persoonskenmerken van slachtoffers én plegers.”
Over het onderzoek
Het onderzoeksproject in de regio Zuidoost-Brabant wordt gefinancierd vanuit de projectenpool ‘van Denken naar Doen’, onderdeel van het nationale programma Geweld Hoort Nergens Thuis. De aanvraag is gedaan namens de centrumgemeenten Eindhoven en Helmond, de uitvoering is in handen van Veilig Thuis, het Expertisecentrum Mensenhandel en (jeugd)Prostitutie van Lumens, het Openbaar Ministerie (Arrondissementsparket Oost-Brabant) en de gemeente Tilburg. Twee studenten Opsporingscriminologie van de Vrije Universiteit Amsterdam voeren het dataonderzoek uit. De eerste uitkomsten worden gepresenteerd tijdens de Regiodag ‘Samen tegen Mensenhandel’ op donderdag 9 september in Vught.