Wat is mensenhandel

Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel. Mensenhandel zien we terug in drie verschillende vormen:

 

Seksuele uitbuiting

Wanneer iemand wordt gedwongen tot seks, dan spreken we over seksuele uitbuiting. Bij seksuele uitbuiting wordt er misbruik gemaakt van iemands kwetsbaarheid, vertrouwen en/of afhankelijke positie. Het gaat om gedwongen seksuele handelingen tegen betaling in de vorm van geld of van andere vergoedingen zoals kleding of eten, of de belofte daarvan.

Arbeidsuitbuiting

We spreken van arbeidsuitbuiting als mensen – vrijwillig of gedwongen – werken en anderen hun inkomsten afnemen en/of hen onder mensonterende omstandigheden laten werken. Arbeidsuitbuiting is meer dan slecht werkgeverschap. Het gaat om een combinatie van ernstige en vaak onmenselijke situaties op de werkvloer, waarbij vaak sprake is van dwang, geweld, chantage en misleiding.

Criminele uitbuiting

Bij criminele uitbuiting wordt iemand gedwongen tot crimineel gedrag of bedelarij. Het gaat dan bijvoorbeeld om zakkenrollerij, winkeldiefstal of geld weggrissen van mensen bij een geldautomaat. De buit gaat daarbij naar de uitbuiter, iemand die macht heeft over het slachtoffer, bijvoorbeeld omdat hij/zij diens paspoort bezit of op een andere manier druk kan uitoefenen.

 

Mensenhandel in cijfers

Een groot deel van de slachtoffers van mensenhandel is niet zichtbaar voor hulpverleners en politie. Dat komt onder andere doordat slachtoffers vaak niet weten dat zij slachtoffer zijn van mensenhandel. Of omdat ze geen aangifte durven te doen uit angst voor geweld of chantage. Mede om deze redenen is het precieze aantal slachtoffers van mensenhandel onbekend. Er zijn wel wereldwijde schattingen. In 2017 werd het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland geschat op 6.250 mensen. Deze schatting werd gedaan door de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en de United Nations Office on Drugs and Crime. Maar een klein deel van deze mensen is daadwerkelijk bekend bij politie of hulpverlening.

Dit is ook mensenhandel

Er zijn verschillende vormen van mensenhandel, zoals seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting of gedwongen criminaliteit. Het herkennen van de signalen van mensenhandel is ontzettend belangrijk. Soms kan het zich in je omgeving afspelen, zonder dat je het ziet. Een jongen die gedwongen wordt om te stelen en de buit moet afstaan is mensenhandel. Een vrouw die onder valse belofte in Nederland komt werken, en wordt opgesloten om dag en nacht te poetsen is mensenhandel. En een meisje dat door haar vriend wordt gedwongen om seks te hebben met zijn vrienden is ook mensenhandel.

De zwijgende meerderheid

Vraag jij het jezelf wel eens af?

Sta jij weleens stil bij het feit dat het meisje dat je bekijkt gedwongen kan worden door een mensenhandelaar? Achter de wereld van porno schuilt soms een afschuwelijke werkelijkheid waarbij jonge meisjes en vrouwen worden uitgebuit en misbruikt. Ze worden met naaktbeelden gechanteerd, waarbij gedreigd wordt de beelden openbaar te maken. Tegen hun wil in moeten ze meespelen in een pornofilm. Volgens de Nationaal Rapporteur Mensenhandel worden er jaarlijks 3000 mensen uitgebuit in de prostitutie, ongeveer de helft is minderjarig. Omgerekend gaat het om twee tot drie kinderen per middelbare school die in Nederland in de gedwongen prostitutie zitten.

Hoe herken je mensenhandel?

Mensenhandel houdt in dat mensen worden uitgebuit of onder mensonterende omstandigheden te werk worden gesteld. Anderen profiteren daarvan. Het is een ernstige schending van de mensenrechten en een zware vorm van criminaliteit.

Checklist
Dit is ook mensenhandel

Wist je dat dit allemaal vormen van mensenhandel zijn? Bij mensenhandel is er sprake van uitbuiting. Er maakt iemand gebruik van jou zonder dat je daar toestemming voor hebt gegeven. Herken jij je in een van de situaties? Zoek dan hulp. Dit kan anoniem of bij iemand die je vertrouwt, zoals je huisarts of leraar.

 

Artikelen

Save the date week tegen mensenhandel 2024

Save the date! Week Tegen Mensenhandel 2024

Jaarlijks zijn er in Nederland naar schatting 3.000 slachtoff­ers van seksuele uitbuiting, waaronder 1300 minderjarigen. Seksuele uitbuiting vindt veelal onder…

man die slachtoffer is van mensenhandel

Oppas bij opa

Jaarlijks zijn er in Nederland naar schatting 3.000 slachtoff­ers van seksuele uitbuiting, waaronder 1300 minderjarigen. Seksuele uitbuiting vindt veelal onder…

vrouw die slachtoffer is van mensenhandel

De plong van Nur

Jaarlijks zijn er in Nederland naar schatting 3.000 slachtoff­ers van seksuele uitbuiting, waaronder 1300 minderjarigen. Seksuele uitbuiting vindt veelal onder…

FAQ

Meest gestelde vragen over mensenhandel

Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel.
Onder mensenhandel zien we drie verschillende vormen. Seksuele uitbuiting is wanneer iemand wordt gedwongen om seks te hebben tegen zijn of haar wil. Bij arbeidsuitbuiting gaat het om een combinatie van ernstige en vaak onmenselijke situaties op de werkvloer, waarbij vaak sprake is van dwang, geweld, chantage en misleiding. Criminele uitbuiting is het dwingen van iemand tot stelen of bedelen, waarbij de buit onder dwang afgestaan wordt. Meer informatie? (linken naar blok hierboven)

Er zijn een aantal signalen die erop kunnen wijzen dat iemand slachtoffer is van mensenhandel. Deze signalen kunnen per vorm van mensenhandel verschillen, maar hebben ook veel overeenkomsten.

Deze signalen kunnen duiden op seksuele uitbuiting:

  • Het slachtoffer ziet er vermoeid uit,
  • Het slachtoffer draagt sporen van mishandeling of zelfverwonding,
  • Het slachtoffer heeft een laag zelfbeeld en is snel beïnvloedbaar,
  • Het slachtoffer trekt zich terug en isoleert zich van vrienden en bekenden,
  • Het slachtoffer is bang voor lichamelijk contact.

Deze signalen kunnen duiden op arbeidsuitbuiting:

  • Het slachtoffer ziet er vermoeid uit,
  • Het slachtoffer werkt extreem lange dagen en mag nooit vrij nemen,
  • Het werk dat het slachtoffer doet is gevaarlijk of ongezond,
  • Het slachtoffer krijgt weinig loon, zwart uitbetaald of kan niet bij diens eigen bankrekening,
  • Het slachtoffer heeft geen eigen woning of woont met veel mensen samen,
  • Het slachtoffer heeft geen of een vals paspoort of identiteitskaart.

Deze signalen kunnen duiden op criminele uitbuiting:

  • Het slachtoffer ziet zichzelf als dader of herkent zichzelf niet als slachtoffer,
  • Er is sprake van een ongelijke relatie met een familielid of vriend,
  • Het slachtoffer draagt sporen van mishandeling,
  • Er worden drugs of gestolen spullen gevonden, terwijl het slachtoffer geen voorgeschiedenis heeft met het criminele circuit.

Wij hebben voor de drie vormen van mensenhandel signalenkaarten gemaakt. Deze kan je HIER vinden.

Kinderen, jongeren, vrouwen en mannen. Iedereen kan slachtoffer worden van mensenhandel. Wel is er een groep die kwetsbaar is om slachtoffer te worden. Dit overzicht vind je hier.
Mensenhandel kan overal voorkomen. Ook bij jou op school of in de wijk. Mensenhandel is een verborgen probleem. Slachtoffers durven vaak geen hulp te zoeken of aangifte te doen. Mensenhandel speelt dichter bij ons af dan we denken. Omdat er zo’n groot taboe op heerst is het moeilijk voor slachtoffers om op te staan en hulp te zoeken. Daarom is het vaak niet zichtbaar.
Ja. Mensenhandel komt helaas ook in Nederland voor. Er zijn veel verschillende vormen van mensenhandel. In Nederland komt mensenhandel onder andere voor in de horeca, de schoonmaakbranche en de tuin- en landbouw. Ook mensenhandel in de vorm van seksuele uitbuiting, bijvoorbeeld door loverboys, komt in Nederland voor. Daarnaast komt mensenhandel voor in het criminele circuit. Slachtoffers worden hier bijvoorbeeld gedwongen om te zakkenrollen of drugs te verkopen.
Ja. Een loverboy dwingt meisjes tot seks met andere mannen. Vaak wordt ook het geld dat een meisje ontvangt afgepakt. Wij vinden het woord ‘loverboy’ dan ook misplaatst, een ‘pooierboy’ dekt de lading beter. Er is namelijk niets liefdevol aan een loverboy. Dit vindt ook de Nederlandse politiek, helaas is het nog niet gelukt om het woord te vervangen.
Ja. mensenhandel is strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht. Mensenhandel is een schending van mensenrechten. Om mensenhandel tegen te gaan bestaat er een speciaal Expertisecentrum mensenhandel en mensensmokkel. Hier werken de politie, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de Koninklijke Marechaussee en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) samen. Ook op internationaal niveau wordt er samengewerkt. Bijvoobeeld met Europol en Interpol.
Wil je aangifte doen? Dan kan je bellen naar 0900-8844. Je kan dan spreken met een rechercheur die gespecialiseerd is in mensenhandel. Je kunt aangeven of je met een mannelijke of een vrouwelijk rechercheur wilt spreken. Ook zorgt de politie voor een tolk, als dat nodig is. Dan volgt een intakegesprek, waarin de rechercheur je uitlegt wat er voor je gedaan kan worden. Je hoeft daarna pas te beslissen of je wel of niet aangifte wil doen. Doe je liever anoniem een melding? Dat kan bij Meld Misdaad Anoniem door te bellen naar 0800-7000 of via de website www.meldmisdaadanoniem.nl.

Soms heb je goede redenen om geen aangifte te doen. Bijvoorbeeld als je bang bent voor geweld of chantage.
Dan kan je ook anoniem een melding maken. Dat kan via Meld Misdaad Anoniem door te bellen naar 0800-7000 of via de website www.meldmisdaadanoniem.nl.

Een groot deel van de slachtoffers van mensenhandel is niet zichtbaar voor hulpverleners en politie. Dat komt onder andere doordat slachtoffers vaak niet weten dat zij slachtoffer zijn van mensenhandel. Of omdat ze geen aangifte durven te doen uit angst voor geweld of chantage. Mede om deze redenen is het precieze aantal slachtoffers van mensenhandel onbekend. Er zijn wel wereldwijde schattingen.

In 2017 werd het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland geschat op 6.250 mensen. Deze schatting werd gedaan door de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en de United Nations Office on Drugs and Crime. Maar een klein deel van deze mensen is daadwerkelijk bekend bij politie of hulpverlening.

Betrokken partijen

Logo Zorg- en Veiliheidshuis de Markiezaten