Joyce Huijding, - Zorgcoördinator mensenhandel

Zorgcoördinator Hart van Brabant Joyce Huijding

"Onderschat niet hoe lastig het is om ‘eruit’ te stappen"

Geen casus is gelijk, weet Joyce Huijding, zorgcoördinator mensenhandel, regio Hart van Brabant. Slachtoffers van mensenhandel kampen vaak met allerlei problemen. ‘Dan wordt het lastig om hulp te vinden; we willen in Nederland mensen toch graag in een hokje stoppen, of dat nu past of niet.’

Hoe ziet goede zorg aan het slachtoffer eruit?

“Wanneer een slachtoffer eenmaal begint te praten, neem vooral de tijd en oordeel niet. En ga niet te snel. We willen als hulpverleners vaak van alles, we willen de situatie begrijpen, opvang regelen, we willen slachtoffers liefst zo snél mogelijk uit die afschuwelijke situatie halen. Maar daarbij houden we niet altijd rekening met de wensen van het slachtoffer. Zij moeten het tempo bepalen. Onderschat niet hoe lastig het is om uit die situatie te stappen. Het is voor hen toch ‘bekende onveiligheid’. Heel anders dan de totaal onbekende weg die ze met de hulpverlening inslaan. Bij de uitbuiter weten ze waar ze aan toe zijn.”

Je bent nu zelf drie jaar zorgcoördinator, wat heb jij geleerd?

“Geen casus is hetzelfde, de ene keer coach ik vooral de betrokken hulpverlener, coördineer ik de hulp en blijf ik zelf op afstand. De andere keer ga ik zelf in gesprek met het slachtoffer.”

“De verhalen zijn zo divers. Het ene slachtoffer is gesloten, bang. De ander gooit alles op tafel. We vragen soms zo veel in de eerste periode van een slachtoffer, ze moeten al belangrijke beslissingen nemen waartoe ze soms niet eens in staat zijn. Rust in die eerste periode in de opvang is echt belangrijk. Tegelijkertijd – dat blijkt ook uit het onderzoek van Conny Rijken, hoogleraar mensenhandel – hebben slachtoffers soms juist een hulpverlener nodig die wél durft door te pakken, die zegt: ik kom vanmiddag langs met de politie. Het is echt maatwerk en het blijft voortdurend balanceren. Wie heb je voor je?”

“Er speelt vaak van alles bij slachtoffers. Soms kampen ze met een licht verstandelijke beperking, middelengebruik, psychische problematiek. Het probleem is vaak toch dat we mensen in Nederland zo graag in een hokje willen plaatsen. Voor slachtoffers die kampen met meervoudige problematiek is dat soms lastig om daarvoor de juiste hulp te vinden. We proberen ze dan toch in dat hokje te duwen.”

De regio Hart van Brabant heeft veel aandacht voor de aanpak van mensenhandel, merken jullie dat in de signalen?

“Jazeker, professionals – zowel binnen de gemeentelijke organisaties als daarbuiten – weten me echt steeds beter te vinden. Ook voor overleg: soms is er sprake van uitbuiting en soms is er iets anders aan de hand. Ik werk ook nauw samen met de politie, met team AVIM.”

“Het is als zorgcoördinator belangrijk om te investeren in dat netwerk, ik geef veel voorlichting aan uiteenlopende professionals in de regio. Wat is mensenhandel? Wat zijn de signalen? Waar hebben we het over in de praktijk?”

Wat is jouw advies aan nieuwe collega’s?

“Ga in gesprek met andere zorgcoördinatoren, luister naar hun ervaringen. De functie wordt overal toch weer anders ingevuld. De ene collega werkt vanuit een zorginstelling, de ander vanuit de gemeente of een Veiligheidshuis. Investeer veel tijd in het netwerk en heel belangrijk: doe zoveel mogelijk praktijkervaring op, ga zelf in gesprek met slachtoffers, blijf niet achter je bureau zitten.”