Jesse Lapien - trainer Sterk Huis - Dit is ook mensenhandel

De aandacht van Jesse Lapien van Sterk Huis

"Ik ga vaak met een meisje voor de spiegel staan. Wat ziet zij?"

Jesse Lapien schrikt niet meer zo snel. Al veertien jaar werkt ze bij Sterk Huis. Ze was de mentor van het eerste slachtoffer van jeugdprostitutie dat – destijds nog in De Bocht – werd opgevangen. “Als hulpverlener móét je er zijn. Oprechte aandacht, daar gaat het altijd om.”

Neem Sanne*, slachtoffer van seksuele uitbuiting. Ze woonde in de opvang van Sterk Huis en ging de eerste tijd met de taxi naar school. Cruciaal voor haar veiligheid. Later toen haar opleiding een andere locatie kreeg, kon ze met de bus. Maar dat durfde ze absoluut niet. Iedereen kon haar in die bus zien zitten. Lapien: “Toen hebben we uiteindelijk een brommer geregeld. Met een helm op kon niemand haar herkennen.”

Dat is wat ze nu bedoelt met naast het slachtoffer staan. Echt luisteren en er zijn. “Als ik weet dat een meisje van groene thee houdt, dan zorg ik dat er groene thee is. Dat soort kleine dingen zijn enorm belangrijk. Zo laat je zien dat je hen serieus neemt.”

Dat gevoel, dat ze serieus genomen worden, hebben ze vaak heel lang niet meer gehad. Slachtoffers van seksuele uitbuiting zijn volgens Lapien gewend dat de uitbuiter, hun pooier, alles bepaalde. Alle beslissingen – van kleding tot eten – werden door hem genomen. “Wanneer zo’n meisje dan hier in de opvang komt, kan ze niet eens kiezen tussen hagelslag of jam. Ze weten helemaal niets meer, zijn heel beïnvloedbaar.”

Bikkelhard

Stapje voor stapje werken de hulpverleners van Sterk Huis op de afdeling Lima – waar de slachtoffers van jeugdprostitutie en tienermoeders worden opgevangen – aan het herstel. Lapien werkt inmiddels niet meer op die afdeling, maar geeft trainingen aan professionals buiten Sterk Huis én geeft creatieve workshops aan cliënten. Stuk voor stuk vrouwen en meisjes die veel hebben meegemaakt. “Soms hebben ze een enorme grote waffel, zijn bikkelhard. Maar ook zij vinden het fijn om bij mij aan tafel te tekenen of iets anders te maken. Soms in stilte, de andere keer kletsen we over van alles en nog wat. Ook hier geldt; het feit dat je er voor hen bent, dat is zo belangrijk.”

Ze weet hoe beschadigd de meiden doorgaans zijn. Ze hebben het gevoel dat ze helemaal niets waard zijn. “Zit iemand in een groot prostitutienetwerk of is ze het hoertje van een vriendengroep? Het zijn verschillende zaken. In dat laatste zit vaak niet zoveel strafbaars, maar ook de eigenwaarde van dit meisje is helemaal kapot. Ze zorgt niet goed voor zichzelf. Het risico dat zij op een gegeven moment ook achter het raam belandt, is enorm groot.”

"Zit iemand in een groot prostitutie netwerk of is ze het hoertje van een vriendengroep?"

Dit soort verhalen spelen zich zeker niet alleen in de grote stad af, benadrukt Lapien. Ze kent de verhalen uit dorpen in Brabant. “Meisjes die op een pleintje vijf jongens pijpen. Of die gechanteerd worden met een seksfilmpje. Geloof me, we zien zoveel niet. En dan heb ik het juist niet over de georganiseerde netwerken in hotels en bordelen, maar over misbruik en uitbuiting binnen vriendengroepen.”

Kleine stapjes

De verhalen van de slachtoffers raken haar nog altijd. “Ik haal voldoening uit de kleine stapjes. Ik ga ook vaak met zo’n meisje voor de spiegel staan. Wat zie jij? Dat is soms heel confronterend voor ze. Of we gaan kleding uitzoeken – we hebben hier bij Sterk Huis ook een klein winkeltje. Veel van deze meiden denken dat ze alleen maar mooi zijn met een diep decolleté of kort rokje. Ga je zo solliciteren bij het Kruidvat? vraag ik dan. Maar dan klinkt het ernstig: “Niet iedereen is meteen te redden, soms is het niet de juiste tijd maar later wel.”

"‘Wat beweegt deze daders? Is het groepsdruk? Wat zit daarachter?"

De ervaren hulpverleenster zou wel graag meer aandacht willen voor de plegers, voor daders. Vaak zelf ook nog jonge jongens. “Pas nog werd een meisje gechanteerd met een seksfilmpje, ze had seks gehad met een jongen en iemand had dat dus gefilmd. Wie is dan de koning vraag ik me dan af? De jongen die seks heeft met haar? Of hij die filmt? Wat beweegt hen? Groepsdruk? Wat zit daar nu achter?” Ook die jonge plegers hebben hulp nodig, ze geeft ook trainingen aan professionals over seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Een belangrijke tip heeft Lapien aan ouders van opgroeiende jongeren. “Weet je écht hoe het met je zoon of dochter gaat? Wees nabij, dat is zó belangrijk. Voor ouders en natuurlijk ook voor professionals. Geef aandacht en blijf altijd in contact.”